Page 94 - Fotovizyon Fotoğraf ve Kültür Sanat Dergisi - Ekim 2025 Sayısı
P. 94
94 FO T O VİZYON FO T O VİZYON 95
sayısında Ahmet Vefik Paşa’nın fotoğrafını yayınlıyor. İslam’da fotoğraf yasak ama Ahmet Vefik ‘benim babam albaydı, atış poligonuna çok giderdi’ dedi ve birkaç fotoğraf da o verdi.
Paşa Saray tarafından çok sevildiği için kimse bir şey diyemiyor. Sonraki sayılarda, yurt dışından
Böylece kitap için yeterli görsele kavuşmuş oldum. Belgesel çalışmak meşakkatli ve sabır gerek-
alınan insan, hayvan fotoğrafları yayınlanıyor. Bununla İslam Dünyası’nda basılı yayınlarda insan
tiren bir yolculuktur. Şans faktörü de önemlidir. Kitabın basılması on yıllık bir süreci buldu.
ve hayvan fotoğrafı yayınlansın mı yayınlanmasın mı tartışması yaşanıyor. Yukarıdaki pasaj bu
tartışmanın bir bölümüdür. Servet-i Fünun, TBFT kitabımın ilk cildinde epey yer almakta. 2013 yılında Ankara Kulübü tarafından Ankara’ya hizmet ödülüne layık görüldüm. Ödülü rahmetli
Adnan Turani Hoca ve Prof. Dr. Mehmet Haberal ve diğer hocalar ile paylaştım. Gurur duyduğum
BYEGM’den emekli olduktan sonra, yayın işine daha fazla vakit buldum. Türkiye’de Basın
bir ödüldür.
Fotoğrafçılığının Görsel Tarihi (TBFGT) kitabı da bahsettiğim gibi o döneme rastlıyor. Sonra yayınlar
dışında gösteriler, söyleşiler, sergiler zamanımı almaya başladı. Ankara üzerine yapılmamışlar Yıldız Albümlerinde Ankara isimli albümünüzden bahsedebilir misiniz?
üzerine mesai harcadım. 2013 yılında, bir başka kitap, Ankara yok edilen bir tesisin öyküsü /Atış
Yıldız Albümlerinde Ankara’yı, BYEGM bastı. Fotoğraf konusunda Millî Eğitim Bakanlığı (MEB)’nın
Poligonu çıktı.
arşivi çok iyidir. Bazen fotoğraf gerektiğinde oradan bulabiliyorduk. Sonra yapılan bir protokole tüm
Atış poligonu hakkındaki çalışmanız ile ilgili neler söylemek istersiniz? arşiv BYEGM’ye geçti. MEB Yıldız albümleri ile ilgili bir çalışma yapmış, bir sergide bazı fotoğrafları
kullanmıştı. Ben de bu albümü çalışmaya başladım. Bunun için İstanbul’a, İstanbul Üniversitesi
Emekli olmadan önce, BYEGM’nin arşivini düzenlerken bir negatife rastladım. Bu negatif neresi
Nadir Eserler Kütüphanesi’ne gittim, bu gidişler 4-5 kez oldu ve arşivden yayın hakkı için gerekli
diye merakla araştırırken Anayasa Mahkemesi eski başkan vekili, Ankara’yı çok iyi bilen yazan,
ödemeyi yaparak 64 tane fotoğrafı aldım. Fotoğraflar bakılacak gibi değildi. Bir arkadaşım fotoğrafları
çizen Güven DİNÇER ağabeyime sordum. Güven Ağabey ‘o Atış Poligonu’ dedi. Güven Ağabey
Photoshop’ta güzelce temizledi. Bu arada ben BYEGM’den emekli olmuştum.
‘Atış Poligonu diye bir yer mi var?’ dedim. ‘Vardı’ dedi. Negatifte 19 Mayıs Stadı’nın inşaat hâli de
görünüyor. Bu negatiften hareketle atış poligonunu araştırmaya başladım. Poligon hakkında bilgi Ben emekli olduktan sonra yeni gelen şube müdürü beni aradı: ‘Uğur Ağabey bize yardım et.’ ‘Sen
almak için çalmadığım kapı kalmadı. En son Mimarlar Odasına gittim. ‘Atış poligonu hakkında bir Ankara’yı iyi biliyorsun, Ankara’nın başkent oluşunun 90. yılı nedeniyle kitap yapacağız’ dedi.
araştırma yapıyorum sizde bilgi var mı’ dedim.
Arşiviniz çok iyi ‘90 Karede Ankara’ isimli kitap yapabilirsiniz, isterseniz 90 tane fotoğrafı ben seçeyim’
Görevli ‘içeride bir hocamız oturuyor, Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde profesör ona sorabilirsiniz’ dedim. Hemen aklıma benim daha önce hazırladığım Yıldız Albümü fotoğrafları geldi ve müdüre
dedi. Görevlinin gösterdiği hocaya ‘Hocam atış poligonu ilgili bir çalışma yapıyorum, bilginiz var bunu önerdim. Ankara’yı çok iyi bilen bir ağabeyim var, belki iki kitap olabilir dedim. ‘Turan Tanyer,
mı?’ diye sordum. ‘Kardeşim o Zir Vadisi’nde’ dedi. ‘Hocam orası askerî poligon’ dedim. ‘Atış poli- bir de ona danışalım’ dedim. O da, arşivden faydalanarak Ankara 1930-1960 kitabını hazırladı. İki
gonu ile ilgili bilgiyi la Turquie Kemaliste dergisinde bulabilirsin’ dedi. Bende ‘Hocam ben zaten kitabın da baskısını da BYEGM yaptı. Kitabın tanıtımı, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yapıldı.
BYEGM’den emekliyim, dergiyi iyi biliyorum’ dedim. Hoca ‘başka yerde atış poligonu yok’ dedi. Bunu Kitaplar satışa konmadı. Genel müdürlüğe gelenlere armağan edildi. Yani prestij yayını oldu.
duyunca kitabı çıkaramayacağım diye üzülmeye başladım. Bir gün bir yakınımız telefon etti ve ‘bir
2014- Bu kez bir sergi- Yine Kızılötesi fotoğraflar- Görünmeyen işıkta Ankara sergisi?
fotoğrafçının negatifleri var, öldüğü için negatifleri çöpe atacaklar gel bak’ dedi. Hemen gittim, bir
kutu içinde atış poligonunun negatifleri çıkmasın mı? Nasıl sevindiğimi anlatamam. Bir arkadaşım Evet, Kızılötesi çekmeye devam. Ama bu kez sayısal olarak. Ali Değer Usta, Nikon D70 model
Fotovizyon Fotoğraf ve Kültür Sanat Dergisi | EKİM 2025 Fotovizyon Fotoğraf ve Kültür Sanat Dergisi | EKİM 2025
