Page 36 - Fotovizyon Fotoğraf ve Kültür Sanat Dergisi - Temmuz 2025 Sayısı
P. 36
36 FO T O VİZYON FO T O VİZYON 37
yollar, kaldırımlar, çarşı-pazar, mağazalar, dükkânlar, araçlar, tabelalar, levhalar, çöpler, … Bu arada, “anlam”, “değer” gibi kavramların yaşadığımız çağda aşındığı, işlevsizleştiği, anlamını
velhasıl her şey insan elinden çıkmıştır, hepsi de yaşanan dönemi anlatır, o dönem içindeki ve değerini yitirdiği (ironik bir şekilde) söylemleri de aldı yürüdü. Tarihin sona erdiği, felsefenin
sosyo-ekonomik, sosyo-kültürel, sosyo-politik, psiko-sosyal duruma işaret eder. bittiği, sanatın sonunun geldiği yolunda çeşitli iddialar ortaya atıldı, fakat hepsi havada kaldı.
Bütün bu iddialar elbette ki dikkate değerdir, incelenmeli ve tartışılmalıdır. Ne ki “yüzdeyüz
Sırtında ağır çantalar, ürkütücü boyutta lensleri olan kocaman fotoğraf makineleri taşımaya
budur” denebilecek hiçbir şeyin olmayacağı akılda tutulmalı, başka olasılıkların var olabileceği
da gerek kalmamıştır artık. Gelinen noktada yeni teknolojiler daha küçük boyutta, hafif, kolay
düşünülmelidir.
taşınabilir ve aynı zamanda arzu edilen görüntüleri kaydetmeye uygun cihazlarla buluşturdu
fotoğrafçıları. Fotoğraf makinesi (‘görüntü kayıt cihazı’ diyelim) her şey değildir. O sadece bir Tarih, felsefe, sanat kendi kulvarlarında yol almaya devam ediyorlar. Fakat yolun her aşaması
araçtır; araç olmaktan öte bir değeri, anlamı yoktur. Yazar için kalem-kâğıt ne ise, fotografçı farklıdır ve ilerledikçe doğal olarak yenilikler olacaktır. Unutulmaması gereken şey ise, yolun
için de fotoğraf makinesi odur. Aslolan fotoğrafçıdır. Fotoğrafçıdan beklenen, bu cihazlardan sürekli oluşu gibi, yeniliklerin de süreklilik arz edeceğidir.
herhangi birini maksimum verimlilikte kullanmasıdır. İster on kiloluk koca bir gövde ve lens
Fotoğrafa, özelde de “Sokak Fotoğrafçılığı” alt başlığına dönersek; tartışmaya açılabilecek önemli
kullansın, ister yarım kiloluk çok küçük bir makine kullansın, isterse yüz gramlık bir cep tele-
şeylerden biri de esasen, böyle bir alt başlığın (kategorik ele alışın) hangi ölçüde isabetli olduğu
fonu kullansın.
meselesidir. “Sokak Fotoğrafı”/”Mobil Fotoğraf” ve diğerleri… Belgesel ya da Sosyal Belgesel
Üzerinde durulması gereken önemli başka bir şey de şudur: Alışılagelen (içselleştirilmiş, Fotoğraf alanının kapsamı düşünüldüğünde belki de böyle bir kategorileştirme gerekli olmay-
kanıksanmış, kalıplaşmış) fotografik yaklaşımları yeterince bilmek ne kadar önemli ise, ondan abilir. Ancak bu da ayrı bir tartışma konusu olduğu için başka bir metin kapsamında ele almak
kurtulmayı başarmak da o kadar önemlidir. Yeni teknolojiler (endüstri devriminde olduğu gibi, gerekir. O yüzden üzerinde düşünmeyi sağlamak amaçlı sadece bir cümleyle söz edip geçmek
dijital devrimde de) insanı ve toplumu değiştirir, dönüştürür. Modern toplum da değişiyor, yeterli olacaktır.
dönüşüyor. Sanat bununla at başı gider, hatta sanat ortamındaki bazı yeni çıkışlar ön açar ve
Bütün bunlar bir yana, kanaatimizce en fazla konuşulup tartışılması gereken meselel-
sürükler. Gelinen bu yeni aşamada hâlâ eski argümanlarla hareket etmek, tekrardan öte bir
erden biri, hangi şeyin fotografik kaydını yapabileceğimiz ya da daha isabetli bir deyimle
yere götürmez.
‘yapamayacağımız’dır. Neye dikkat etmeliyiz? Ölçü ne olmalı? Gördüğümüz, rastladığımız her
Tekrarın bir zararı var mı? Tabii ki hayır. Büyük bir beceriyle yapılabilirse, kıymetlidir. Ancak yeni şeyin fotografik kaydını yapabilir miyiz, yapmalı mıyız? Biz kimiz ve neye, ne kadar hakkımız
şeyler yapmanın da zamanıdır. Bilineni aşmak, yepyeni bir şey ortaya koymak veya hiç olmazsa var? Başkalarından üstün, imtiyazlı, yetkili miyiz? Fotoğrafa konu özellikle de insan iken, hangi
bu yolda çaba sarfetmek gereken bir zamandayız. Diğer bütün sanat dallarıyla doğrudan ya da hakla ve yetkiyle, ne kadar şey yapabiliriz? Bir fotoğraf makinemiz olduğu ve belli bir foto-
dolaylı bağ kurma olanağı bulunduğu için fotoğraf buna öncülük etme şansına daha fazla sahip grafik eğitimden geçtiğimiz için biz etkin, başkaları edilgen olabilir mi? Böyle bir imtiyaza
bir alandır. Dünyanın her yerinde fotoğraf entelejansiyası, sanat kuramcıları buna kafa yor- sahip olduğumuzu düşünebilir miyiz? Hiç kimse ‘sahip’, bir başkası da ‘uşak’ ya da ‘köle’ değil.
makta ve çeşitli adımlar atmaktalar. Bizim de buna kafa yormamız, kişisel donanımız ve biri- Fotografçılar sahip olma, kendilerine mal etme, şan-şöhret elde etme hırsları uğruna başkalarının
kimimizle bu yeni düzleme katkı vermemiz hiç kuşkusuz çok değerlidir, anlamlıdır. en az kendileri kadar hakları bulunduğunu, kimi zaman unutuyor olabilirler mi? Bilmiyor da
Fotovizyon Fotoğraf ve Kültür Sanat Dergisi | TEMMUZ 2025 Fotovizyon Fotoğraf ve Kültür Sanat Dergisi | TEMMUZ 2025
