Page 34 - Fotovizyon Fotoğraf Dergisi - Ekim 2024 Sayısı
P. 34
34 FO T O VİZYON FO T O VİZYON 35
Malûmları olduğu üzere virtüöz kelimesi, daha ziyade müzik alanı için dillendirilir. arzu etmeyeceğimiz negatif söyleme ustaları muhatap etmek istemiyoruz, diğer
Herhangi bir müzik enstrümanını ortalamanın üzerinde bir beceriyle (hünerle) kulla- yandan, yazıyı kaleme alırken ola ki birkaç ismi unuttuk, gönül kırıcı böyle bir hatadan
nabilen kimseler için bir övgü sözcüğü olarak kullanıldığına çok kez tanık olmuşuzdur, kaçınmak için isim telaffuz etmemeyi yeğliyoruz. Bununla birlikte, altını çizerek belir-
hatta zaman zaman biz de kullanmışızdır. Yorumcular (müzik parçalarını okuyanlar, telim; virtüöz seviyesindeki usta fotografçıların iltifata ihtiyacı olmadığı kanaatindeyiz.
seslendirenler) için de bu meyanda bir iltifat söz konusu olur. Ressamlar için, dansçılar
Ekipmana erişebilme olanağı arttıkça, bilgi edinebilme koşulları geliştikçe, eğitimli
için, diğer sanat alanlarında önde gelenler için, hatta sporcular için bu sözcük bazen
nüfus çoğaldıkça, özellikle hobi edinme ve yaşadığımız toprakların kültürünü yaşatma
dillendirilir. Alanında isim yapmış, itibarlı zanaat erbabının virtüöz olduğu söylenir kimi
arzusu güçlendikçe genç nüfus hızla öne çıkıyor. Halk müziği, sanat müziği, klasik
zaman. Çok iyi aşçılar için de söylenir.
müzik icralarının vazgeçilmezi olan enstrümanları virtüöz seviyesinde kullanabilen
Yeri gelmişken; ‘Aş’ üreten, yani ‘yemek’ yapan/pişiren insanı tanımlayan bu Türkçe yeniyetme (çok genç) olduğunu söyleyebileceğimiz epeyce insan var artık. Spor
kelime, özellikle de dili herkesten daha iyi kullandığı iddiasında olan, her şeyi her- alanında durum farklı mı? Hayır. Sporda da akla ziyan şeylere imza atabilen gençler
kesten fazla bilen (‘çok bilen’) bazı kimseler tarafından neden ‘ahçı’ olarak dillendirilir, var. Sanatın çeşitli alanlarında da böyle bir vaziyete tanık oluyoruz. Ve fotografta
anlayabilmiş değiliz. ezberlerimize sıkı sıkıya yerleştirdiğimiz ne varsa, bunları hızla öğrenip maksimum
düzeyde yapabilme becerisi gösteren çok sayıda genç var. Günbatımı mı? Alın size
Gelelim fotoğrafa: Fotografın virtüözleri var mı? Var. İlk akla gelen isim muhtemelen
âlâsı. Muhteşem ışık altında peyzaj mı? Alın size âlâsı. Saçından ışıklar süzülen insan
Ansel Adams olur. Henri-Cartier Bresson unutulmamalı. Bunlardan gayrı onlarca başka
görüntüsü mü? Alın size âlâsı. Grafik mi? Renk mi? Tonlama mı? Doku mu? Alan
isim saymak mümkün. Güzel ülkemizden Ara Güler, Ozan Sağdıç ilk anda akla gelir
derinliği mi? Kolaj mı? Karşı (ters) ışık mı? Leke dağılımı mı? Ritim mi? Perspektif
kuşkusuz. Bu iki önemli isme hiç kimsenin itirazı olmayacağı için gönül rahatlığıyla
mi? Denge mi? Kontrast mı? Alın size âlâsı. Ne lazımsa, hepsini en iyi şekilde yapma
söyledik. Peki, başka kimse var mı? Elbette var. Kimi göçüp gitti bu dünyadan. Saygıyla
becerisi artık çok yaygın.
anıyoruz. Ne ki, biz burada yitirdiğimiz ve/ya yaşayan fotograf ortamındaki saygın
isimleri telaffuz etmeyeceğiz. Yaşayan büyük ustaların bizi anlayacağını umuyoruz. Mamafih, ölçü kaçınca virtüözüte de negatif bir düzleme doğru yol alır ve seyir
Hem zaten onlar kendilerinin hangi seviyede usta (üstad) olduğunu bilirler, ayrıca zevki, dinleme keyfi, okuma arzusu yitip gider. Aşırılaşma dejenere eder, bozar.
söylenmesine de ihtiyaç duymazlar. Egoların aşırı şişkin olduğu öyle bir zamandayız ki, Unutulmamalı ki, doz çok önemli. Dozu kaçırınca zarar o an kapıda bitiverir. Aynen
kendinden gayrı usta fotografçının varlığını kabul etmeyenler var. Üstelik bazısı yeni- ilacın dozunun kaçırılması gibi, sanat alanında da doz aşımı zarar verir. Diyelim ki
yetme. Bu sevimli söze (‘yeniyetme’ kelimesine) negatif bakılmasın, çünkü kastımız yüksek tansiyon için her gün on mg’lık bir draje almanız gerekiyor, fakat siz beş draje
o değil. Yeniyetme olmakla birlikte virtüöz mertebesine erişenler yok mu? Var tabii aldınız. Ne olur? Bütün dengeniz bozulur, vücudunuz şaşar ve hasar kaçınılmaz olur.
ki. Lakin bizim söyleyeceğimiz şey başka. Virtüöz mertebesinde olduğundan en Spordan örnekleyelim. Bir futbolcu var ki seyretmesi büyük keyif. Muazzam vücut
küçük bir şüphemiz olmayan büyük ustaların isimlerini burada yazarak bir yandan çalımlarıyla rakiplerini adeta sıfırlıyor. Ne âlâ, ne güzel. Ancak bu futbolcu çalım atıp
Fotovizyon Fotoğraf Dergisi | EKİM 2024 Fotovizyon Fotoğraf Dergisi | EKİM 2024
